Gezonde voeding, gezond verstand
Gezonde voeding is heel belangrijk, daar is iedereen het over eens. Maar wat dat nu precies is, daar verschillen de meningen over. Voor mensen die alles geloven wat er in de media wordt geroepen is het leven zwaar. Tegenover ieder bericht dat iets slecht is voor je gezondheid staat ergens anders dat hetzelfde levensmiddel juist goed voor je is. En dan hebben we het nog niet eens over de vloedgolf aan afslankdiëten en –middeltjes die ons worden aangeraden om van al dan niet ingebeelde overtollige kilo’s af te komen.
Enige tijd geleden kreeg ik een vermanend mailtje van iemand over het gebruik van ossewit voor het frituren van patat frites. Wist ik dan niet dat dierlijke vetten ongezond zijn? Ja, natuurlijk weet ik dat sommige dierlijke vetten minder gezond zijn dan sommige plantaardige vetten. En voor sommige mensen is het erg belangrijk dat zij hiermee rekening houden. Maar als je gezond bent kan en mag je alles eten, als je dat maar met mate doet en afwisseling brengt in je menu. Voor die ene keer in de zes maanden dat ik patat frites bak in ossewit frituur ik diverse keren in zonnebloemolie, sojaolie met een vleugje sesamolie, olijfolie, en zelfs geklaarde boter of reuzel. Ik bewaar alle oliën en bakvetten in flessen en potten (olie waarin vis is gebakken ook apart), met een etiket waarop ik bijhoud hoe vaak en wanneer ze zijn gebruikt. En als ik weer frietjes bak, pak ik toch ossenwit, omdat ik dat het lekkerste vind.
Vetten hebben een slechte naam. Ze zijn dikmakers en ziekmakers. Maar we worden vooral te dik door te veel te eten. De industrie helpt ons daar een handje bij. Verpakkingen worden groter en voortdurend wordt gesuggereerd dat omdat iets ‘gezond’ is je er dus vooral zoveel mogelijk van moet eten. Veel is Goed. Voor de omzet, niet voor ons. En dezelfde industrie die ons zo liefdevol vetmest, spekt vervolgens haar beurs door ons middeltjes aan te smeren die een slank en strak lijf beloven zonder dat we daar ook maar iets voor hoeven te doen, behalve natuurlijk hun dieetproduct kopen. Bloggers liften enthousiast mee op de onzekerheid en onwetendheid van de consument. Al die ‘lifestyle-adviezen’, pilletjes en kuurtjes hebben vaak wel enig effect, maar we hebben ze eigenlijk helemaal niet nodig. Afvallen is te vergelijken met stoppen met roken: het gaat alleen als je het echt wilt. Afvallen zit tussen je oren.
De tien geboden van het Coquinaria-dieet
Hieronder staat het ‘Coquinaria-dieet’: tien punten die kunnen helpen bij afvallen. Als je je hieraan houdt, raak je beslist gewicht kwijt, maar langzaam. Als je op gewicht bent moet je uitkijken dat je niet weer net zo veel gaat eten als voordat je ging lijnen. Eet normaal, maar neem kleine porties en gebruik geen dieetproducten. Overigens, een goed moment om met afvallen te beginnen is na een flinke buikgriep. Je bent dan al wat kilo’s kwijt en je maag is niet meer gewend aan (te) grote porties. Helaas valt een buikgriep niet te plannen, en is het ook geen pretje …
- Eet tijdens de maaltijden alles wat je altijd eet, maar dan de helft. Is er iemand jarig, neem dan een half gebakje (maar niet van het grootste gebakje!).
- Eet liever de helft van een vol product dan een volle portie van een light product.
- Eten is ook lustbevrediging. Zoek die bevrediging niet in kwantiteit, maar in kwaliteit. Zorg dat wat je eet en drinkt lekker is. Je hoeft jezelf niet te straffen.
- Eet gevarieerd, niet alléén maar vette vis of groente, of nooit koolhydraten (hoewel het eten van meer groente en minder koolhydraten wel heel goed is). Eenzijdige diëten zijn altijd fout, ze leren je geen nieuw gezond eetgedrag aan.
- Koop en gebruik geen dieetproducten. Ze zijn duur, en vaak volstrekt overbodig.
- Ga eens zélf koken. Fabrieksproducten, hoe ‘ambachtelijk’ ook, bevatten meestal toevoegingen die nooit worden gebruikt als je hetzelfde gerecht bereidt zonder industriële hulp. Om nog maar te zwijgen van de overdosis zout.
- Drink genoeg vocht maar ook weer niet belachelijk veel. Anderhalf tot twee liter vocht op een dag is prima. Dat vocht mag ook thee, koffie, bouillon of een sapje zijn. Drink géén ‘light’ drankjes. Drink überhaupt liever geen koolzuurhoudende frisdrank.
- Beweeg meer. Pak de fiets in plaats van de auto, neem de trap in plaats van de lift. En ga nou eens écht sporten. Er zijn zoveel verschillende sporten, er moet toch iets te vinden zijn wat bij je past.
- Heb geduld. Afvallen gaat niet in een week. Ga ook niet elke dag op de weegschaal staan, daar word je alleen maar gek van.
- Gebruik vooral je gezond verstand. En neem mij niet te serieus, ik ben geen diëtiste.
Er zijn mensen die om medische redenen een dieet moeten volgen, of medicijnen moeten gebruiken die gevolgen hebben voor het lichaamsgewicht. Al mijn opmerkingen over de waan van de dag, over afslankpilletjes en rare diëten gaan niet over hen, dat spreekt vanzelf.
Overigens, dieetgoeroes kunnen soms de plank behoorlijk misslaan. Zo verzekerde voedingsconsulente Sonja Bakker ooit in antwoord op een lezersvraag in het regionale dagblad de Gooi & Eemlander (eind juli 2006) dat sushi zéker een gezonde maaltijd was, als je er maar zoiets als RIJST bij at. Toen ik haar in een mailtje erop wees dat sushi al een rijstgerecht is, en dat je daar dus vooral géén rijst bij moet gaan eten, kreeg ik als antwoord: “Gebruik je bij de maki sushi dan ook rijst en een salade heb je een volwaardige maaltijd.” En wat is maki-zushi? Een RIJSTrol, die meestal met groente is gevuld, en een enkele keer met vis of ei. Kortom, Sonja Bakker (of een stagiair die onvoldoende werd gecontroleerd) wist eigenlijk niet waar ze het over had. Gebruik je gezonde verstand dus vooral ook bij dieetboeken (alle boeken, niet alleen van SB). Het lijkt wel lekker makkelijk, zo precies voorgekauwd krijgen wat je kan en mag eten, maar wat doe je als je je streefgewicht hebt bereikt? De kans is groot dat je weer terugvalt in je oude voedingspatroon, terwijl, als je afvalt met kleine wijzigingen in je eigen eetgewoonten, je dit blijft volhouden. Een goede diëtist kan overigens wél handreikingen bieden bij het verantwoord afvallen, die bovendien aansluiten op je eigen leef- en voedingspatroon.
Eet meer groente!
De meeste mensen eten te weinig groente (en te veel koolhydraten), en dan alleen bij de hoofdmaaltijd. Je komt makkelijk aan je dagelijks groente-portie als je meer ‘groentemomenten’ op een dag neemt. Groene smoothies en salades zijn goede voorbeelden, maar omdat ik graag soep eet, staat er ook een reeks soeprecepten met groente als basis op Coquinaria: Simpele Soep.
En dan nu enkele links
Op de site van het Voedingscentrum staat heel veel informatie over overgewicht, ziekten en allergieën, zwangerschap en kinderen, wetgeving, voedselveiligheid en gezonde voeding. Realiseer je wel dat deze voorlichting een uiterste houdbaarheidsdatum heeft. Met veranderende inzichten en politieke agenda’s wijzigt ook de aangeboden informatie. Als je met een rekenmachientje in de hand wilt gaan koken kijk je op Voedingswaardetabel wat je het beste kunt bereiden. En als je geen vertrouwen hebt in het Coquinaria-dieet dan kijk je maar op de Dieetpagina.
Over voedingsmiddelentabellen op mijn blog
Laatste wijziging juni 9, 2019