Meteen naar het recept Koekjes werden al in de late Middeleeuwen tijdens het banket (de afsluiting van de maaltijd) geserveerd bij wijn, en de Italianen begonnen hun maaltijd er zelfs mee, als je enkele menu’s van Bartolomeo Scappi (Opera, 1570, zie bibliografie) mag geloven. Een eeuw later serveert Bartolomeo Stefani nog steeds zoete gerechten bij…
Zoet gebak
Sluberkens
Meteen naar het recept Middeleeuwse mergpasteitjes Omdat ik in najaar 2006 het boek Bones van de Australische chefkok Jennifer McLagan heb aangeschaft dat als voorkant een foto heeft van prachtige geroosterde mergpijpen (zie hieronder), ben ik eens in de edities van middeleeuwse kookteksten die in mijn kast staan gedoken om te kijken wat er toen met merg gedaan werd….
Pepernoten en taaitaai
Neem minstens twee dagen de tijd! Sinterklaas is volkstraditie nummer één in Nederland. Een traditie die onder druk staat om zich op bepaalde punten aan te passen aan veranderende inzichten. Maar sommige dingen hoeven niet te veranderen. Ga de keuken in en leef je uit met de bereiding van Sinterklaasgebak. Die heerlijke geur van gekruid gebak,…
Kastanjetaart, feestelijk winters gebak
Meteen naar het recept Kastanjes horen bij het najaar, of het nu oneetbare paardenkastanjes zijn waar je leuk mee kunt knutselen, of lekkere tamme kastanjes. Ik heb al vaker recepten met tamme kastanje (Castanea sativa) gepubliceerd, maar dit is het eerste zoete gerecht. Zo is er Romeinse kastanjepuree, Boerenkool met kastanjes uit de achttiende eeuw,…
Koekje erbij?
Een Nederlands recept voor kaakjes uit de achttiende eeuw, maar dan wel luxe kaakjes. Koekjes of kaakjes zijn oerhollands, vooral als er maar ééntje wordt aangeboden, schijnt het. (“Wil je nog een koekje bij de thee, nee he?”). Op welk moment van de dag werden ze geserveerd? Was het bij de thee, een drank…
Meloentaart uit de achttiende eeuw
Meteen naar het recept Deze meloentaart is heerlijk bij koffie of thee, maar in de achttiende eeuw werd hij tegelijk met de tweede gang met vlees- en groentegerechten geserveerd. Het recept komt uit het Hollands of Neederlands kookboek (HNK) uit 1724. Ondanks de patriottische titel heeft dit kookboek vooral uit Franse bronnen geput, met name…
Oranjegezinde tompouce
Koningsdag, vroeger Koninginnedag (30 april) is het moment om je oranje voedselkleurstof te gebruiken! Tompouce heeft meestal roze glazuur, maar eind april zijn ze opeens ♫ Oranje boven ♫. Sterker nog, volgens de Volkskrant van 28 april 2020 is de eerste oranje tompouce in 1967 gemaakt om de geboorte van Willem-Alexander te vieren. Inmiddels kleurt…
Bladerdeeg
Hoewel er op Coquinaria al verschillende historische recepten met bladerdeeg staan, is er nog niet een moderne variant. Ik zie op internet diverse recepten voor ‘bladerdeeg’ die eigenlijk voor korstdeeg zijn. Nu is bladerdeeg wel gebaseerd op korstdeeg, maar je moet iets extra’s doen om bladerdeeg te krijgen. Want korstdeeg een paar keer vouwen en…
Valse vis
Meteen naar het recept Middeleeuws appelgebak voor de vastentijd De vastentijd Wat er op tafel kwam werd in de middeleeuwen sterk bepaald door de (katholieke) kerk. Iedere week was er minstens één dag, en soms zelfs drie of vier (afhankelijk van de streek en de tijd), waarop het eten van vlees was verboden. De vrijdag…
Cobbler met fruit voor alle seizoenen
Een cobbler is meer pudding dan taart, of zie het als taartvulling zonder deegkorst; je kunt een cobbler niet storten maar je schept de porties rechtstreeks uit de bakvorm. Het beste resultaat krijg je volgens mij in een lage, wijde gietijzeren pan. Op internet lees je dat het recept voor deze taart door Engelse kolonisten…
Fortune Cookies als lootjes voor Sinterklaas
Het is al jaren traditie om op de verjaardag van mijn dochter eind september, als de hele familie bij elkaar is, alvast de lootjes voor Sinterklaas te trekken. Niet dat we daarna twee maanden lang bezig zijn met surprises maken en gedichten componeren hoor, dat wordt meestal toch op het laatste moment gedaan. Maar goed….
Oliebollen uit 1905
Laatst gaf ik een lezing voor het Kursusprojekt Loosdrecht(Verstandige koks en volmaakte keukenmeiden, over de Nederlandse keuken in de zeventiende en achttiende eeuw). Daar bood de begeleidster van de organisatie, Margot Valeton, mij een ingebonden jaargang aan van een oud huishoudkundig tijdschrift, De Keuken- en Huishoudgids (uitgegeven bij H.A.J. Koezijnse in Utrecht, onder redactie van N. Cariot, lerares in koken…
Wafeltjes met ‘sneeuw’
Middeleeuwse wafels met slagroom Meteen naar het recept Wafels zijn lekker en makkelijk om te maken. Het zijn eigenlijk ‘geperste pannenkoeken’. Er zijn twee basissoorten te onderscheiden, namelijk ‘de dikke en de dunne’. De dikke wafel wordt gebakken van een beslag waar gist in is verwerkt (bakkersgist, bier), de dunne wafel zijn zonder gist. Op…
Deegrecepten – Overzicht
Meteen naar het overzicht van basisrecepten en historische deegrecepten Het maken van deeg is een kwestie van gevoel. Zelfs al volg je een recept, je moet toch ook jezelf vertrouwen. Basisingrediënten voor deeg zijn meestal tarwebloem, water en zout. Er kunnen ook eieren, boter, olie, reuzel of rundvet in het deeg worden verwerkt, en in…
Kweetaart
Meteen naar het recept ‘Een sonderlijnge taerte’ De aandacht voor vergeten groenten is groeiende. Over vergeten fruit hoort men nog niet zoveel. Vergeten fruit, wat moeten we ons daarbij voorstellen? De inheemse aardbei is een goed voorbeeld: deze is verdrongen door Amerikaanse giganten die door selectieve kweek en manipulatie nóg groter (en wateriger) zijn geworden, en vooral winstgevend voor de…