Meteen naar het recept Koekjes werden al in de late Middeleeuwen tijdens het banket (de afsluiting van de maaltijd) geserveerd bij wijn, en de Italianen begonnen hun maaltijd er zelfs mee, als je enkele menu’s van Bartolomeo Scappi (Opera, 1570, zie bibliografie) mag geloven. Een eeuw later serveert Bartolomeo Stefani nog steeds zoete gerechten bij…
18de eeuw
Een makkelijk recept voor hypocras
Na afloop van een uitgebreide maaltijd schenkt men nog steeds graag een digestief om de spijsvertering te bevorderen. Tegenwoordig is dat vaak cognac of calvados, of zelfs een likeurtje, maar in het verleden was het favoriete digestief een glaasje gekruide wijn, hypocras. De naam komt van de mouw van Hippocrates, een filterzak die was bedacht…
Vla van bitterkoekjens
Meteen naar het recept Een heerlijk recept uit de achttiende eeuw Vla is iets wat je in de supermarkt uit het koelvak haalt. Kijk je naar de ingrediënten dan zie je veel suiker en zetmeel, en geen eieren. Hoe anders was vla toch in de achttiende eeuw! Kijk naar het onderstaande recept, en vergeet even al…
Lezingen, presentaties en workshops door Christianne Muusers
Op uitnodiging geeft Christianne Muusers (neerlandica en culinair historica) lezingen over diverse onderwerpen uit de culinaire geschiedenis. In overleg is het mogelijk om na afloop van zo’n lezing een proeverij te houden. Neem voor meer informatie contact op. Presentaties voor de bovenbouw van het basisonderwijs (groepen zes, zeven en acht) zijn ook mogelijk. Het thema en de lengte van…
Kastanjetaart, feestelijk winters gebak
Meteen naar het recept Kastanjes horen bij het najaar, of het nu oneetbare paardenkastanjes zijn waar je leuk mee kunt knutselen, of lekkere tamme kastanjes. Ik heb al vaker recepten met tamme kastanje (Castanea sativa) gepubliceerd, maar dit is het eerste zoete gerecht. Zo is er Romeinse kastanjepuree, Boerenkool met kastanjes uit de achttiende eeuw,…
Voor als je niet lekker bent
Op 16 november 2019 stond ik op het Foodie Festival in Amsterdam om mijn net verschenen boekje Het geheim van de keukenmeid te promoten. Ik wilde naast wat hapjes ook een drankje presenteren. Drankjes staan niet in Het geheim, maar deze ‘Zoete amandelmelk voor zieke menschen’ past er wel bij. Het recept staat in het…
Koekje erbij?
Een Nederlands recept voor kaakjes uit de achttiende eeuw, maar dan wel luxe kaakjes. Koekjes of kaakjes zijn oerhollands, vooral als er maar ééntje wordt aangeboden, schijnt het. (“Wil je nog een koekje bij de thee, nee he?”). Op welk moment van de dag werden ze geserveerd? Was het bij de thee, een drank…
Kwamkwammersloeg
Meteen naar het recept Een bekend recept met een aparte draai Toen deze website net online was, publiceerde ik in het voorjaar van 2002 mijn eerste komkommersalade. In de jaren erna groeide die pagina uit tot een internationale verzameling salades met komkommer in de hoofdrol. En nu staat hier het eerste komkommersaladerecept uit het verleden! Overigens, de titel…
Meloentaart uit de achttiende eeuw
Meteen naar het recept Deze meloentaart is heerlijk bij koffie of thee, maar in de achttiende eeuw werd hij tegelijk met de tweede gang met vlees- en groentegerechten geserveerd. Het recept komt uit het Hollands of Neederlands kookboek (HNK) uit 1724. Ondanks de patriottische titel heeft dit kookboek vooral uit Franse bronnen geput, met name…
Een beetje macaronigeschiedenis – Deel 2
Naar deel 1 van de macaronigeschiedenis Bij twee recepten met macaroni uit de Eerste Wereldoorlog maakte ik een pagina over recente macaronigeschiedenis. Hier vind je wat informatie over het maken van pre-industriële pasta. Scappi maakt holle pijpjesmacaroni volledig met de hand. Dat is een tijdrovend en omslachtig proces dat ik heb beschreven en gefotografeerd in dit…
Het geheim van de keukenmeid
Bekijk deze pagina liever op een computerscherm of tablet dan op je smartphone, er is véél tekst. Receptfoto’s – Basiskennis – Bibliografie – Register – Illustratieverantwoording – Gedekte tafels in de Hollandse keukenmeid – Recensies Ik heb met veel plezier gewerkt aan het boekje Het geheim van de keukenmeid. Het is, zoals alle deeltjes in…
Sop van gedroogde pruimen en rozijnen
Meteen naar het recept Een ‘sop’, speciaal voor de vastentijd Dit recept uit het midden van de achttiende eeuw toont prachtig één van de oude betekenissen van het woord soep, vroeger ook wel sop geheten. In dit geval betekent sop het stuk al dan niet geroosterd brood dat op de bodem van de schaal of bord is gelegd vóórdat de rest erover…
Kotelettentoert
Meteen naar het recept Een Nederlands recept uit de achttiende eeuw Met Pasen wordt vaak een gerecht met lamsvlees op tafel gezet. Hoewel onderstaand recept niet specifiek voor Pasen is bedoeld, is deze lamspastei toch heel geschikt voor de paasdis, als je er een salade of een schotel van gestoofde jonge voorjaarsgroenten bij serveert. Nieuwe…
Verrassingseieren
Meteen naar het recept Een Nederlands recept uit de achttiende eeuw Dit gerecht bestaat uit leeggeblazen eierschalen die worden gevuld met geklutst ei waaraan fijngehakte rivierkreeftstaartjes en champignons zijn toegevoegd en dan verhit tot de inhoud is gestold. Na het pellen heb je een heel decoratieve schotel, die in de achttiende eeuw als bijgerecht bij…
Gerstsoep van Aaltje
Meteen naar het recept Deze soep met gerst is niet haute-cuisine Frans zoals die van Carême, maar komt uit een succesvol Nederlands kookboek uit het begin van de negentiende eeuw: Aaltje, de volmaakte en zuinige keukenmeid. Dit boek was zó populair dat huishoudlerares Odilia Corver haar compleet nieuwe kookboek in 1887 heel slim uitgaf als “zeventiende geheel opnieuw…