Meteen naar het recept De gezondste appelmoes die er is! Appelmoes is net als erwtensoep en kruidkoek een overblijfsel uit middeleeuwse tijden. Het gerecht is altijd populair geweest, er zijn dan ook veel recepten van overgeleverd in alle talen, waaronder enkele heel bijzondere variaties op het thema ‘appelmoes’. Hieronder staat zo’n bijzonder recept, appelmoes met…
appel
Hete Bliksem ofwel maaltijdappelmoes
Op Coquinaria staan al stamppotten met boerenkool, met zuurkool en met rauwe andijvie. Op deze pagina vind je de laatste toevoeging, zonder groenten (behalve ui), maar vooral met appels. Je zou het zelfs maaltijd-appelmoes kunnen noemen. Ik kwam op dit recept door een vraaggesprek met een Vlaamse journalist die onderzoek deed naar de geschiedenis van…
Gekloven nonnen
Meteen naar het recept Gevulde eieren uit begin zestiende eeuw Dit gerecht komt uit het oudste gedrukte Nederlandse kookboekje, uit 1514: Een notabel boecxken van cokeryen. Het is een gerecht dat in de smaak viel: ook in andere kookboeken zijn versies van dit gerecht te vinden. In de bewerking van het recept worden de eieren…
Stokvis met erwten, appel en rozijnen
Meteen naar het recept Ode aan gedroogd voedsel Een zeer middeleeuws gerecht wat betreft smaak. Het is een ‘ode aan gedroogd voedsel’, behalve de ui zijn alle ingrediënten gedroogd. Daarom is dit bij uitstek een gerecht dat aan het eind van de winter kan worden bereid. Het recept was voor visdagen of voor de grote vastentijd bestemd. Voor visdagen (meestal woensdag en vrijdag)…
Valse vis
Meteen naar het recept Middeleeuws appelgebak voor de vastentijd De vastentijd Wat er op tafel kwam werd in de middeleeuwen sterk bepaald door de (katholieke) kerk. Iedere week was er minstens één dag, en soms zelfs drie of vier (afhankelijk van de streek en de tijd), waarop het eten van vlees was verboden. De vrijdag…
Cobbler met fruit voor alle seizoenen
Een cobbler is meer pudding dan taart, of zie het als taartvulling zonder deegkorst; je kunt een cobbler niet storten maar je schept de porties rechtstreeks uit de bakvorm. Het beste resultaat krijg je volgens mij in een lage, wijde gietijzeren pan. Op internet lees je dat het recept voor deze taart door Engelse kolonisten…
Oliebollen uit 1905
Laatst gaf ik een lezing voor het Kursusprojekt Loosdrecht(Verstandige koks en volmaakte keukenmeiden, over de Nederlandse keuken in de zeventiende en achttiende eeuw). Daar bood de begeleidster van de organisatie, Margot Valeton, mij een ingebonden jaargang aan van een oud huishoudkundig tijdschrift, De Keuken- en Huishoudgids (uitgegeven bij H.A.J. Koezijnse in Utrecht, onder redactie van N. Cariot, lerares in koken…
Christmas Pudding
Heel spannend Mijn eerste kerstpudding. Vanaf eind november hangt er een dichtgeknoopte theedoek aan een droogrek in de logeerkamer. “Komt dat wel goed?” vragen huisgenoten zich af. Vol vertrouwen knik ik van ja, maar van binnen zit ik vol twijfels. Die bol lijkt wel te krimpen en steeds harder te worden. “Zullen we maar wat lekker…
Havermoutkoekjes uit de prehistorie
Met appeltjes Dit is de ‘volwassen versie’ van een recept voor haverkoekjes voor de regionale erfgoedleerlijn voor basisscholen van Stichting Omgevingseducatie Gooi-, Vecht- en Eemstreek (Tijdvak 1). Ik ben geen archeoloog, maar heb geprobeerd aan de hand van wat er zo’n vijfduizend jaar geleden beschikbaar was een recept voor koekjes te maken. Op internet kun je heel…
Echte appelbeignets hebben een gat!
Als je met Oud & Nieuw appelbeignets wilt eten, zul je die zelf moeten maken. Want wat er tegenwoordig wordt verkocht in supermarkten, bij de bakkers en in kraampjes, is een ronde deegflap waarin de appelschijf zit verstopt. Eigenlijk is dit een appelflap, alleen niet driehoekig. Daarom is het de hoogste tijd voor een recept met de…
Godenwijn
Delicate wijn uit de zeventiende eeuw Meteen naar het recept In de zeventiende eeuw dronk men – net als in de Middeleeuwen – graag allerlei gekruide drankjes na de maaltijd als digestief. Hypocras, wijn met specerijen, is een digestief dat al eeuwenlang bekend was, maar er komen steeds meer variaties. Vin des dieux (‘godenwijn’) is zo’n variant van gekruide wijn. Het recept…
Mince pies
Makkelijk om te maken, leuk om te geven, lekker om te eten In Engeland kun je in de decembermaand overal mince pies kopen, en potjes mince meat om de pies zelf te maken. Je drinkt er hete mulled wine of cider bij. Hoewel de naam mince meat doet vermoeden dat er vlees in de taartjes…
De originele Waldorfsalade
Meteen naar het recept Een Amerikaanse klassieker Vroeger, tot begin negentiende eeuw, werd de culinaire toon gezet door koks en maître d’s die in dienst waren van koninklijke en adellijke hoven. Met de opkomst van restaurants en (later) hotels op niveau -in tegenstelling tot herbergen- verplaatste het culinaire gewicht zich. De koks van Beatrix, Elizabeth…
Kalfslever met ui en appel
Orgaanvlees – Ten onrechte verguisd Laatst zag ik weer een discussie op internet waar huiverig en griezelig (en flauw) werd gedaan over het consumeren van varkensbloed. Bloed, merg, en alle orgaanvlees worden gewantrouwd, en zijn verbannen uit de keuken. Terwijl men de gezonde eigenschappen van olijfolie ophemelt, wordt merg, dat zeker zoveel enkelvoudig onverzadigde vetzuren…
Vlierbessen-appeljam
Lekker fris Dit is het tweede recept met vlierbessen, het andere is voor vlierbesmuffins. Daar schreef ik al dat de vlierbessen die ik in dit recept heb gebruikt uit Zoetermeer komen, maar ook over de appels die ik in deze jam heb verwerkt is iets te vertellen. Deze appels kwamen uit mijn eigen voortuin, vroeg rijpende Tydeman’s…