• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Coquinaria

Culinaire geschiedenis, onderzoek en praktijk

  • Welkom
    • Introductie
    • Updates – Meest recent
    • Vraag of opmerking?
    • Het verleden op je bord
    • Het geheim van de keukenmeid
    • Kookboekrecensies
    • Coquinaria op instagram
    • RSS Feed
    • Privacy Policy
  • Recepten
    • Bronnen
    • Herkomst
    • Menu
    • Tips & technieken
    • Voedselvoorkeur
    • Nederlandse recepten
    • Ingrediënten
  • Thema’s
    • Bouillon, de basis
    • Deegrecepten – Overzicht
    • Italiaanse pasta
    • Aziatische pasta
    • Ei in de hoofdrol
    • Welk mes voor welk karwei?
    • Palingroken in Kortenhoef
    • Sushiday!
    • Het Coquinaria-dieet
    • Cursus kaasmaken
    • Hoe plan je een etentje?
    • Sinterklaasrecepten
    • Coquinaria katten
    • Valentijnsdag
    • Kerst recepten
  • Lezingen
  • Edities kookteksten
    • Edelike spijse
    • Convoluut KANTL Gent 15
      • KANTL Gent 15 vol.2
      • KANTL Gent 15 vol.1
  • Vastentijd
  • Engels

Recepten voor de vastentijd

De vastentijd. Fragment uit De strijd tussen carnaval en vasten, Pieter Breughel de Jongere, 2de helft 16de eeuw

De Grote Vasten is de periode vanaf Aswoensdag (na Carnaval, dat afsluit met Vette dinsdag) tot Pasen. Dit zijn veertig dagen; de zondagen worden niet meegerekend. De veertig dagen staan voor de periode die Jezus in de woestijn doorbracht, toen hij door de duivel op de proef werd gesteld (Mattheus 4:1-11). In de Middeleeuwen waren tijdens de Grote Vasten alle vlees- en zuivelproducten verboden. Vis was wel toegestaan, de vastentijd is dus niet 'vegetarisch'!

In de vroegmoderne tijd versoepelden de regels: boter was nu wel toegestaan. Maar in het Frankrijk van de zeventiende eeuw was er één dag nog strenger dan in de Middeleeuwen: op Goede Vrijdag was ook vis taboe.

Hieronder staan links naar historische recepten voor de vastentijd.

Middeleeuwse appelmoes

  Meteen naar het recept De gezondste appelmoes die er is! Appelmoes is net als erwtensoep en kruidkoek een overblijfsel uit middeleeuwse tijden. Het gerecht is altijd populair geweest, er zijn dan ook veel recepten van overgeleverd in alle talen, waaronder enkele heel bijzondere variaties op het thema ‘appelmoes’. Hieronder staat zo’n bijzonder recept, appelmoes met…

Read More

Filed Under: Middeleeuwen, Nederland, Engeland, Bijgerecht, Met vis (pescetarisch) Tagged With: gember, saffraan, vastentijd, amandel, appel Gepubliceerd op 21 december 2006Laatste wijziging 20 juli 2021

Prei met vis voor de vastentijd

Haring is de belangrijkste vis voor de gewone man in de Middeleeuwen, vooral in geconserveerde vorm.  In de vijftiende eeuw, de tijd waarin dit recept is opgeschreven, had je héle zoute haring (pekelharing, lees hier meer daarover), gedroogde haring en gerookte haring (spekbokking, stoombokking, kipper, brado etc). Tegenwoordig kennen de meeste mensen alleen nog maar…

Read More

Filed Under: Middeleeuwen, Nederland, Hoofdgerecht, Met vis (pescetarisch) Tagged With: prei, haring, zalm, vastentijd, ui Gepubliceerd op 16 februari 2019Laatste wijziging 8 januari 2021

Stokvis met erwten, appel en rozijnen

Meteen naar het recept Ode aan gedroogd voedsel Een zeer middeleeuws gerecht wat betreft smaak. Het is een ‘ode aan gedroogd voedsel’, behalve de ui zijn alle ingrediënten gedroogd. Daarom is dit bij uitstek een gerecht dat aan het eind van de winter kan worden bereid. Het recept was voor visdagen of voor de grote vastentijd bestemd. Voor visdagen (meestal woensdag en vrijdag)…

Read More

Filed Under: Middeleeuwen, 16de eeuw, Nederland, België, Hoofdgerecht, Met vis (pescetarisch) Tagged With: erwten, rozijn, vastentijd, appel, ui Gepubliceerd op 28 december 2011Laatste wijziging 25 juni 2020

Valse vis

Meteen naar het recept Middeleeuws appelgebak voor de vastentijd De vastentijd Wat er op tafel kwam werd in de middeleeuwen sterk bepaald door de (katholieke) kerk. Iedere week was er minstens één dag, en soms zelfs drie of vier (afhankelijk van de streek en de tijd), waarop het eten van vlees was verboden. De vrijdag…

Read More

Filed Under: Middeleeuwen, 16de eeuw, Nederland, België, Bijgerecht, Zoet gebak, Vlees noch vis (vegetarisch) Tagged With: saffraan, vastentijd, amandel, appel, suiker Gepubliceerd op 26 februari 2003Laatste wijziging 17 maart 2020

Middeleeuwse uienstoof

Meteen naar het recept Deze voedzame schotel uit Engeland is geschikt voor de Grote Vasten, de periode tussen carnaval en Pasen wanneer er geen vlees of zuivelproducten gegeten mochten worden. Daarom komt het recept eind februari online; in 2020 begint de vastentijd op de 26ste. De bronnen geven echter nergens aan dat dit bijgerecht typisch…

Read More

Filed Under: Middeleeuwen, Engeland, Hoofdgerecht, Bijgerecht, Vlees noch vis (vegetarisch) Tagged With: amandel, vastentijd, ui Gepubliceerd op 17 februari 2020Laatste wijziging 21 februari 2020

Nepeieren voor de vastentijd

Een geintje Dit is een extra recept bij de middeleeuwse gekleurde paaseieren. De grote vastentijd tussen carnaval en Pasen was eiervrij. Maar als grapje stonden er af en toe tóch eieren op tafel! Dat waren nepeieren, gemaakt met vissekuit (ook eitjes, maar die mochten wel) of amandelmelk. Hieronder staat het recept voor de amandelversie, uit het eerste deel van het…

Read More

Filed Under: Middeleeuwen, 16de eeuw, Nederland, Voorgerecht, Vlees noch vis (vegetarisch) Tagged With: saffraan, amandel, vastentijd Gepubliceerd op 28 februari 2012Laatste wijziging 12 februari 2020

Eieren met kruisbessen

Meteen naar het recept Een beetje vreemd, maar wel lekker In het meest recente nummer van de periodiek De Boekenwereld staat een artikel van mijn hand over roomse recepten in het achttiende-eeuwse kookboek De Volmaakte Hollandsche Keuken-Meid. Aanleiding daarvoor was het recept dat ik vorig jaar op deze site publiceerde over een vastengerecht met gedroogde pruimen. De auteur van De…

Read More

Filed Under: 17de eeuw, 18de eeuw, Nederland, Frankrijk, Voorgerecht, Bijgerecht, Vlees noch vis (vegetarisch) Tagged With: kruisbes, vastentijd, ei Gepubliceerd op 24 augustus 2015Laatste wijziging 9 december 2019

Middeleeuwse blancmanger met vis

Meteen naar het recept Delicaat en exclusief Dit recept, waarvan de oudste redactie uit het eind van de veertiende eeuw stamt, is een typisch gerecht voor een visdag, of voor de vastentijd. Vaak denkt men bij een middeleeuwse maaltijd aan tafels afgeladen met grote stukken gebraad en gevogelte, maar op zeker de helft van het…

Read More

Filed Under: Middeleeuwen, Engeland, Voorgerecht, Bijgerecht, Met vis (pescetarisch) Tagged With: rivierkreeft, rijst, vastentijd, amandel Gepubliceerd op 26 februari 2008Laatste wijziging 9 december 2019

Pekelharing, de vergeten vis

En dat moet veranderen! Voor het eerst in bijna tien jaar heb ik in februari 2016 een kookcursus gegeven, voor leden van de re-enactmentgroep Het Woud der Verwachting. Het thema werd mede bepaald door de datum: de cursus was op de zaterdag na Aswoensdag, in het begin van de vastentijd. Het menu bestond dus uit gerechten voor…

Read More

Filed Under: Middeleeuwen, 16de eeuw, 17de eeuw, Nederland, Voorgerecht, Met vis (pescetarisch) Tagged With: zout, haring, vastentijd Gepubliceerd op 21 december 2016Laatste wijziging 1 december 2019

Vegetarische bouillon voor in de vastentijd

Recepten uit de zeventiende eeuw In de vastentijd tussen carnaval en Pasen mag er van oudsher geen vlees worden gegeten. In de Middeleeuwen waren ook alle zuivelproducten taboe in deze tijd, later was boter wel toegestaan. Als vervanging voor vleesproducten werden amandelen gebruikt (amandelmelk, -boter en -kaas, te vergelijken met cocosmelk, pindakaas [peanutbutter] en marsepein)….

Read More

Filed Under: 17de eeuw, Frankrijk, Soep, Vlees noch vis (vegetarisch) Tagged With: erwten, vastentijd Gepubliceerd op 5 maart 2010Laatste wijziging 24 november 2019

De dag dat Frankrijk vegetarisch was

Meteen naar het recept De in 2001 overleden Franse cultuurhistoricus Jean-Louis Flandrin opperde in zijn postuum verschenen boek L’Ordre des mets dat de reformatie zo snel kon gebeuren in het noordwesten van Europa vanwege het verbod van de katholieke kerk op het gebruik van boter tijdens de vastentijd. Immers, in Zuid-Europa gebruikte men toch al voornamelijk olijfolie…

Read More

Filed Under: 17de eeuw, Frankrijk, Voorgerecht, Bijgerecht, Vlees noch vis (vegetarisch) Tagged With: granaatappel, pistache, vastentijd, citroen Gepubliceerd op 5 maart 2010Laatste wijziging 23 november 2019

Spinazietoert

Dit is het derde recept speciaal voor Goede Vrijdag. De andere recepten zijn Granaatappelsalade en Jacobijnensoep. Als je zelf spinazie kweekt, of je bent wat ouder, dan weet je dat het zaad van sommige spinazierassen venijnige, hoekige kantjes heeft. Vroeger moest je de spinazie niet alleen goed wassen om de aarde af te spoelen, maar…

Read More

Filed Under: 17de eeuw, Frankrijk, Voorgerecht, Hoofdgerecht, Bijgerecht, Hartig gebak, Vlees noch vis (vegetarisch) Tagged With: spinazie, vastentijd, deeg Gepubliceerd op 5 maart 2010Laatste wijziging 23 november 2019

Jacobijnensop voor Goede Vrijdag

Meteen naar het recept Bij het recept voor Granaatappelsalade heb ik geschreven over de enige dag dat de (katholieke) Fransen vegetarisch aten. Dat is wel héél bijzonder, want als je in een gemiddeld Frans restaurant meedeelt dat je geen vlees eet, beginnen ze meestal zuur te kijken en krijg je uiterst fantasieloze kost voorgeschoteld. Zelf…

Read More

Filed Under: 17de eeuw, Frankrijk, Soep, Vlees noch vis (vegetarisch) Tagged With: paddestoelen, kaas, kappertjes, vastentijd, brood Gepubliceerd op 5 maart 2010Laatste wijziging 22 november 2019

Primary Sidebar

Het nieuwste historische recept

Het nieuwste historische recept

Pompoenbrood

Het nieuwste moderne recept

Het nieuwste moderne recept

Koffie uit Eritrea

Het excellente kookboek

ISBN 9789056156497, € 29,95

Laat je waardering blijken!

Coquinaria is niet commercieel, alle recepten en informatie zijn vrij toegankelijk. Als je de informatie en recepten op Coquinaria op prijs stelt, is een donatie voor het onderhoud van de website heel welkom! Als dank wordt je doorgeleid naar een extra pagina, die op onregelmatige tijden wordt gewisseld.

Categorieën

  • Keukengerei (11)
  • Basistechniek (88)
  • TIJDVAK (387)
    • Romeins (13)
    • Prehistorie (2)
    • Middeleeuwen (60)
    • 16de eeuw (34)
    • 17de eeuw (30)
    • 18de eeuw (27)
    • 19de eeuw (39)
    • 20ste eeuw (17)
    • Traditioneel (71)
    • Modern (143)
  • HERKOMST (356)
    • Senegal (1)
    • Nederland (100)
    • Arabisch (8)
    • België (8)
    • Canada (1)
    • China (16)
    • Duitsland (11)
    • Engeland (36)
    • Eritrea (1)
    • Frankrijk (49)
    • Griekenland (1)
    • Hongarije (1)
    • India (9)
    • Indonesië (19)
    • Italië (57)
    • Japan (26)
    • Korea (1)
    • Libanon (1)
    • Mauritius (5)
    • Portugal (1)
    • Rusland (7)
    • Schotland (1)
    • Spanje (15)
    • Syrië (1)
    • Thailand (2)
    • Turkije (2)
    • Verenigde Staten (11)
    • Zuid-Korea (1)
    • Zweden (2)
    • Zwitserland (7)
  • GERECHT (387)
    • Lunchgerecht (38)
    • Ontbijt- of brunchgerecht (4)
    • Pasta (19)
    • Snack (45)
    • Voorgerecht (77)
    • Soep (45)
    • Hoofdgerecht (93)
    • Bijgerecht (104)
    • Nagerecht (36)
    • Eenpansmaaltijd (23)
    • Hartig gebak (19)
    • Zoet gebak (40)
    • Drank (15)
    • Condiment (18)
  • DIEET (283)
    • Met vis (pescetarisch) (72)
    • Met vlees (126)
    • Vlees noch vis (vegetarisch) (121)
  • Geen onderdeel van een categorie (1)

Onderwerpen

aalbessen aardappel aardbeien abrikoos amandel amandelen ananas andijvie anijs ansjovis appel artisjok asperge aubergine avocado azijn bamboescheut barbecue basilicum bier bieslook bieten bietengroen bladselderij bleekselderij bloedworst bloem bloembol bloemkool boekweit boerenkool bosui boter bramen broccoli brood bruine bonen cacao cashewnoot citroen cocos courgette cranberry dadel deeg dille doperwtjes dragon druif eend ei erwten frambozen frituur fruit gans garnaal garum gedroogde pruim geelwortel gehakt gember gerst gierst gort granaatappel griet groente haas haring haver hittegolf honing ijs kaas kabeljauw kalfsvlees kaneel kappertjes karnemelk karwij kastanje kerrie kersen kerstmis kervel kip knoflook knolselderij koffie komijn komkommer konijn kool koolraap koriander korianderblad krab kreeft krent kruidnagel kruisbes kwartel kwee lamsvlees laurier lavas lever limoen makreel mandarijn mayonaise maïs melk meloen merg mierikswortel miso mispel mosselen mosterd muffin munt olie olijven oranjebloesemwater oudjaar ovenschotel paddestoelen paling paprika pasen past pasta pastinaak patrijs peer perzik peterselie picknick pinda pistache pompoen postelein prei pruimen pudding rabarber reuzel rijst rivierkreeft rodekool rode peper rode wijn rogge roken rookworst room rozemarijn rozenwater rozijn rozijnen rum rundvlees saffraan salade salie sardine saus schorseneren sereh sesamzaad sherry shii-take sinaasappel sinterklaas sla snoek soja spek sperziebonen spinazie Stamppot steranijs sucade suiker tahoe tamarinde tarwe thee tijm tomaat tonijn tuinbonen ui vanille varkensvlees vastentijd venkel verjus vis vlierbes vlierbloesem walnoot watermeloen wijn wijnruit wild winterkost witlof witte wijn worst wortel yoghurt zalm zeekraal zeewier zout zuring zuurdesem zuurkool zwezerik

RSS RSS feed

  • Pompoenbrood, een recept uit de 17de eeuw 2 oktober 2021
  • Koffie zoals in Eritrea 1 oktober 2021
  • Griet met rode bessen 4 september 2021
  • Een makkelijk recept voor hypocras 7 juli 2021
  • Gierstpudding uit Senegal 27 juni 2021

© Copyright 2002–2023 Christianne Muusers - Coquinaria