Ouderwetse gehaktballetjes in tomatensaus

Als ik mijn toenmalige partner een culinair plezier wilde doen (ik praat nu over eind jaren zeventig tot halverwege de jaren negentig), maakte ik dit gerecht voor hem klaar. Ingewikkelde gastronomische hoogstandjes zijn leuk om indruk te maken op anderen, maar die gaan toch op den duur vervelen. Een gerecht als dit verveelt nooit. Toen ik dit recept teruglas viel me wel op dat ik er veel kruiden in gebruikte. Ik heb het zo toch maar weer klaargemaakt, en inderdaad: nog steeds lekker.

Overigens, laat je niet afschrikken door de roux. Zo’n saus is ontzettend makkelijk te maken, en als je de basis eenmaal in de vingers hebt, kun je al die pakjessauzen van knorr, maggi en hoe ze ook heten wegdoen, en in ongeveer dezelfde tijd die nodig is om het fabriekspoeder te reconstitueren een smakelijke saus zónder toegevoegde kleurstoffen, smaak- en geur-stoffen en andere E-nummers bereiden. Op deze pagina staat de techniek uitgebreid beschreven.
Hoofdgerecht voor 4 personen; voorbereiding 7 minuten; bereiding 20 minuten.

Gehaktballen
400 gr half-om-half gehakt
1 groot ei
paneermeel
peper, zout naar smaak
nootmuskaat
foelie
tijm en rozemarijn
boter

Tomatensaus
40 gr boter
40 gr bloem
2½ dl melk
2½ dl bouillon (mag in dit geval ook van een blokje)
140 gr tomatenpuree (1 groot of 2 kleine blikjes)
zwarte peper uit de molen en zout naar smaak
1 laurierblaadje
blaadjes van 1 takje tijm en ½ takje rozemarijn (of ½ tl elk gedroogd)
blaadjes van 1 takje oregano (of ½ tl gedroogd)
4 lavasblaadjes of paar druppels maggi
¼ tl selderijzout
⅛ tl foeliepoeder (of klein stukje mee laten trekken en verwijderen)
⅛ tl knoflookpoeder
2 eetl zure room (sour cream)
1 eetl citroensap

Voorbereiding

Lees eerst de opmerkingen vooraf.
Meng alle ingrediënten voor de gehaktballen. Rol balletjes ter grootte van een golfbal of nog kleiner.
Meng (koude) bouillon met melk.

Bereiding

Maak een roux – Van boter, bloem, melk en bouillon. Zie daarvoor deze pagina.
Als alle vloeistof is gebruikt, gaan tomatenpuree en de kruiderij erdoor. Of je ook tomatenketchup wilt gebruiken mag je zelf weten. Roer goed door, en zet nu het geheel op een heel laag vuur, en laat met het deksel op de pan een half uurtje doorwarmen. Roer af en toe en controleer dat het niet op de bodem gaat aanbakken. Roer er op het laatst zure room en citroensap door (tenzij je niet van een zuur zweempje houdt, dan laat je dit weg).

Terwijl de saus suddert worden de gehaktballetjes in boter gebraden. Hoe kleiner de balletjes, hoe eerder ze gaar zijn, het zal tien tot twintig minuten duren. Laat ze daarna goed uitlekken en dep ze met keukenpapier, zodat ze zo min mogelijk boter meenemen naar de saus.

Serveren

Je kunt de balletjes apart serveren en de saus er over gieten, of de balletjes in de saus verwarmen en ze samen opdienen. Wij eten ze het liefst met rijst, en met macaroni gaat ook wel. Voor spaghetti is deze roux-saus minder geschikt. Je geeft géén kaas hierbij!
Als groente zijn erwtjes of sperciebonen lekker, venkel of knolselderie zou ook wel kunnen, maar iets groens staat het mooist.
Opwarmen doe je voorzichtig, op laag vuur en regelmatig roeren, of in de magnetron.

Recept voor ‘ouderwetse’ gehaktballetjes in tomatensaus
Deze gehaktballetjes worden geserveerd met een tomatensaus, gebaseerd op een blanke roux. Sauzen op basis van een roux zie je niet vaak meer in de thuiskeuken, ze zijn verdrongen door pakjes- en zakjessauzen. Jammer, want zo’n saus is niet veel werk en gewoon lekker.
© Auteur Christianne Muusers