Ook lekker in de zomer Stamppot rauwe andijvie was het lievelingsgerecht van mijn moeder. Wij eten het nog steeds op haar verjaardag en op haar sterfdag, bijna twintig jaar geleden. Voor mij en mijn familie dus een gerecht met emotie. Meestal eten we er gehaktballen bij, maar persoonlijk vind ik slavinken ook erg lekker. Variaties op deze…
TIJDVAK
Prei met vis voor de vastentijd
Haring is de belangrijkste vis voor de gewone man in de Middeleeuwen, vooral in geconserveerde vorm. In de vijftiende eeuw, de tijd waarin dit recept is opgeschreven, had je héle zoute haring (pekelharing, lees hier meer daarover), gedroogde haring en gerookte haring (spekbokking, stoombokking, kipper, brado etc). Tegenwoordig kennen de meeste mensen alleen nog maar…
Vla van bitterkoekjens
Meteen naar het recept Een heerlijk recept uit de achttiende eeuw Vla is iets wat je in de supermarkt uit het koelvak haalt. Kijk je naar de ingrediënten dan zie je veel suiker en zetmeel, en geen eieren. Hoe anders was vla toch in de achttiende eeuw! Kijk naar het onderstaande recept, en vergeet even al…
Kersenvla uit de zestiende eeuw
Hij is er, de editie van het Excellente kookboek van Carolus Battus dat ik samen met Marleen Willebrands heb hertaald! Op Battus.nl staat alle informatie over dit prachtige, gelauwerde boek.We hebben heel veel recepten uit dit kookboek uitgetest, maar in de editie is maar plaats voor ongeveer dertig recepten. Of Battus zo’n geweldige kookboekschrijver is,…
Middeleeuwse paaseieren
Meteen naar het recept Spelen met kleuren Tijdens de lange vastentijd, die begint met Aswoensdag (na carnaval) en eindigt op Stille Zaterdag (de dag voor Pasen, de kerkklokken luiden dan niet), werden in de Middeleeuwen geen eieren gegeten. Maar de kippen begonnen met het lengen der dagen wel alweer eieren te leggen! Reken maar dat met Pasen, als eindelijk…
Snoek in galantine
Meteen naar het recept Een middeleeuws feest voor neus, oog en tong De middeleeuwse keuken is een sauzenkeuken. Niet alleen omdat dat lekker was, maar het was dé manier om het hoofdingrediënt zo gezond mogelijk te maken volgens de toen geldende dieetleer, de humorenleer. Zoals wij goochelen met calorieën, vitamines, koolhydraten en cholesterol, waren middeleeuwse koks…
Rode mosterd op Roomse wijze
Meteen naar het recept Over mosterd heb ik al eerder geschreven bij het recept voor een veertiende-eeuwse mosterd van de Franse Ménagier de Paris. Mosterd was in de Middeleeuwen en vroeg-moderne tijd zo’n beetje wat tomatenketchup of sojasaus nu is in sommige restaurants: het staat standaard op tafel en je gooit het er overal op….
Spaanse eieren (Huevos alla Flamenca)
Deze eieren uit de oven horen bij de Andalusische (Zuid-Spaanse) keuken. De naam betekent zoveel als ‘zigeuner-eieren’, hoewel flamenco oorspronkelijk Vlaams betekende. Maar de oorsprong van dit gerecht ligt in de Arabische keuken waar het shakshouka (شكشوكة) heet. Interessant: de Spaanstalige Wikipedia heeft een lemma voor het Arabische gerecht, maar legt geen verband met de…
Gepekelde ansjovis
Voor de derde tafel van het menu in Het excellente kookboek wilden wij ook ansjovis op tafel zetten. Op een stilleven van de Duitse schilder Sebastian Stoskopff (1597-1657) stond een schaal met ansjovis afgebeeld met een vreemd object in het centrum. Het leek wel een doorzichtige bal, of een eng beest met lange dunne spinnenpoten….
Gekloven nonnen
Meteen naar het recept Gevulde eieren uit begin zestiende eeuw Dit gerecht komt uit het oudste gedrukte Nederlandse kookboekje, uit 1514: Een notabel boecxken van cokeryen. Het is een gerecht dat in de smaak viel: ook in andere kookboeken zijn versies van dit gerecht te vinden. In de bewerking van het recept worden de eieren…
Pepernoten en taaitaai
Neem minstens twee dagen de tijd! Sinterklaas is volkstraditie nummer één in Nederland. Een traditie die onder druk staat om zich op bepaalde punten aan te passen aan veranderende inzichten. Maar sommige dingen hoeven niet te veranderen. Ga de keuken in en leef je uit met de bereiding van Sinterklaasgebak. Die heerlijke geur van gekruid gebak,…
onion bhaji
Ik ben dol op gebakken ui, dus dit gerecht is een favoriet van me. Het is een vegetarisch gerechtje uit de Indiase/Pakistaanse keuken dat je als voor- of bijgerecht kunt geven, maar het is ook lekker als snack. Er bestaan veel verschillende recepten van dit gerecht, en het heeft zelfs twee namen: bhaji en pakora….
Gerstepap voor zieken
Meteen naar het recept Wie eet er tegenwoordig nog pap? Mijn opa, geboren in 1904, ontbeet ermee. Vaak at hij havermoutpap, maar soms ook lammetjespap (met melk en bloem). Wij, logerende kleinkinderen, vonden dat maar raar. Nu vind ik het heerlijk om in de winter de dag te beginnen met warme havermoutpap in plaats van…
Omelet met kruisbessen
Meteen naar het recept Een Nederlands recept uit de zestiende eeuw Dit recept voor omelet (tasey) zit aan het randje van wat we de culinaire Middeleeuwen zouden kunnen noemen. Het komt uit het Seer excellenten gheexperimenteerden nieuwen Coc-boeck dat de Dordtse arts Karel Baten (Carolus Battus) als bijlage bij de tweede editie van zijn vertaling van Ein new Artzney Buch (Heidelberg,…
Ansjovistoastjes uit de negentiende eeuw
Een extra recept voor een snack waar je dorst van krijgt. Dit was mijn kerstkaartrecept van 2018. Christine Charlotte Riedl Het recept voor deze toastjes komt uit een Duits kookboek dat vanaf het midden van de negentiende eeuw tot 1925 diverse malen is herdrukt: het Lindauer Kochbuch für guten bürgerlichen und feineren Tisch van Christine…